Tips

vrijdag, maart 24, 2017 - 17:45

Introductie

De KRO bestanden worden elke 2 maanden in CSV formaat aan de veiligheidsregio's geleverd. Hoe deze moeten worden ingeladen in QGIS is beschreven in de instructie "Werken met QGIS en Kernregistratie Objecten (KRO): selecteren, filteren en opslaan". Puur CSV's inladen in QGIS zorgt ervoor dat objecten als locatie (punt) worden geprojecteerd. Enkel een punt geeft niet meteen de gewenste informatie op het scherm. Om relevante informatie te genereren, is het van belang om een visualisatie toe te passen op de objecten uit de KRO. Bij de KRO levering wordt een document geleverd waarin de mogelijkheden met visualisatie van de objecten wordt uitgelegd. In deze instructie wordt stap voor stap uitgelegd hoe deze visualisaties in QGIS te realiseren zijn.

Inhoudsopgave

Stijlbestanden toevoegen

SVG's op juiste locatie plaatsen

SLD's en QML's aanpassen

Stijlbestanden inladen op een project.

Resultaat

Stijlbestanden op de tabel 'aanzien'

Resultaat

 

Stijlbestanden toevoegen

Met de levering van de KRO dataset zijn stijlbestanden meegeleverd. Deze stijlbestanden zijn te vinden in het mapje 'visualisatie' en zien eruit zoals in afbeelding 1. De map bevat .qml en .sld bestanden. Dit zijn bestanden die gegevens bevatten over de stijl van dataobjecten in de databestanden 'aanzien' en 'gebruik'. Een .qml bestand is een bestand dat specifiek is ontworpen voor gebruik in QGIS, terwijl .sld een open source bestandsformaat is waarin stijlen kunnen worden opgeslagen voor o.a. gebruik in programma's zoals GeoServer. Zie voor meer informatie over SLD: https://en.wikipedia.org/wiki/Styled_Layer_Descriptor

Verder zijn er in afbeelding 1 nog 3 mapjes te zien met de inhoud 'font' 'png' en 'svg'. Deze mapjes bevatten voorgedefinieerde plaatjes, iconen en lettertypen waarnaar gerefereerd kan worden in het .qml of .sld bestand.

Afbeelding 1: inhoud 'visualisatie' map

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Voordat we beginnen met het toepassen van stijlen op de KRO objectendata, laden we eerst de CSV bestanden 'aanzien' en 'gebruik' in QGIS; dit is uitgelegd in de instructie "Werken met QGIS en Kernregistratie Objecten (KRO): selecteren, filteren en opslaan".

Sla vervolgens het QGIS project op onder een bepaalde naam. Zorg ervoor dat het QGIS project wordt opgeslagen op de plek waar ook de .qml en .sld bestanden staan.

SVG bestanden op de juiste locatie

De stijl die we gaan laden in QGIS op de tabel 'gebruik', bevat bepaalde iconen; deze staan in het 'svg' mapje (afbeelding 1). In het .qml en .sld bestand moeten we nu aangeven uit welk mapje de .qml of .sld de gegevens voor bepaalde iconen moet halen. De .qml en .sld bestanden kunnen worden geopend in een text-editor programma, zoals Notepad++ (dit programma heeft de voorkeur). Het programma Notepad++ is eenvoudig (gratis) te downloaden op: https://notepad-plus-plus.org/download/

Klik met de rechter muisknop op het bestand KRO-gebruik_algemeen_svgs.sld en klik vervolgens op 'Edit with notepad++'. Het .sld bestand opent vervolgens in Notepad++. Het is ook mogelijk om het .sld of .qml bestand direct in Notepad++ te slepen.

Afbeelding 2: .sld bestand openen met Notepad++

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Zodra het .sld bestand in notepad geopend is, zien we de bestandsinhoud zoals in afbeelding 3

Afbeelding 3: bestandsinhoud SLD

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 Nu moeten we op zoek naar het stuk script waar wordt verwezen naar SVG's: dat zijn iconen die we gebruiken voor visualisatie van bepaalde objecten. De verwijzingen naar deze iconen kunnen gevonden worden door te zoeken op 'OnlineResource', zoals in afbeelding 4

Afbeelding 4: verwijzing naar bestand met icoon

SLD's en QML's aanpassen

Druk vervolgens op Ctrl+F om het dialoogvenster te openen waarmee tekst kan worden gezocht in het bestand. In het dialoogvenster klikken we op het tabblad 'Vervangen' zoals in afbeelding....

Afbeelding 5: Vervangen van tekst in .sld bestand

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

In het .sld bestand is als verwijzing naar de iconen de map "nhrsp" opgenomen; de map waarin de iconen staan die we nodig hebben is een andere map, namelijk de map "svg". Vervang in het hele .sld document de tekst "nhrsp/  door "svg/ zoals in afbeelding 5 en klik vervolgens op "Alle vervangen". Als de iconen die gebruikt moeten worden in het 'png' mapje staan; moet de tekst vervangen worden door "png/, zolang er maar naar de map verwezen wordt waar de benodigde icoon-plaatjes in staan.

Vervolgens kan dezelfde actie worden uitgevoerd voor het .qml bestand: ook openen in Notepad++ en vervangen van dezelfde tekst als bij het .sld bestand.

Afbeelding 6: pad naar icoon-plaatjes in .qml bestand

 

 

 

 

 

Stijlbestanden inladen

Nu in beide stijlbestanden voor 'KRO-gebruik-algemeen-svgs' de paden naar de iconen zijn aangepast, kunnen we de stijlbestanden gaan laden in een QGIS project. Laadt eerst het opgeslagen (onder zelfbedachte naam) projectbestand in QGIS. Het projectbestand is als het goed is opgeslagen in dezelfde map als de .qml en .sld bestand. Als de bestanden al zijn ingeladen hoeft er verder niets te gebeuren. Vervolgens gaan we het stijlbestand voor de tabel 'gebruik' laden. Klik met de rechter muisknop op de tabel 'gebruik' en vervolgens op 'eigenschappen'. Klik onderin bij 'Stijl' op 'Stijl laden', zoals te zien is in afbeelding 7.

Afbeelding 7: Stijl laden in 'laag eigenschappen' dialoogvenser

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Selecteer vervolgens het .qml bestand dat bij de 'gebruik' tabel hoort (afbeelding 8).

Afbeelding 8: Laadt .qml bestand

 

 

 

 

 

 

 

In het dialoogvenster is nu te zien (afbeelding 9) dat de stijl is geladen op de kolom 'icon' en dat bij elke waarde een plaatje wordt gegeven.

Afbeelding 9: geladen stijlbestand

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Resultaat

Klik op 'OK' (afbeelding 9); vervolgens verschijnen de iconen in QGIS.

Afbeelding 10: resultaat: iconen voor objecten zichtbaar in QGIS.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Zie voor meer uitleg over de gebruikte iconen het document 3. Visualisatie KRO - v02.pdf, geleverd met de KRO datalevering.

Stijlbestanden op de tabel 'aanzien'

Voor de tabel 'aanzien' zijn er ook een aantal stijlbestanden die kunnen worden toegepast op de 'aanzien' tabel. De stijlbestanden die meegeleverd zijn geven de volgende informatie:

  • Categorisering van het bouwjaar van panden
  • Visualisatie van bovengrondse bouwlagen
  • Gebruiksklassen van woningen en gebouwen uit de data van Dataland (WOZ gegevens)
  • Waardeklasse van gebouwen

De uitleg van de visualisaties en gebruikte iconen en waarden staan beschreven in de visualisatie documentatie geleverd met de KRO levering.

De stijlbestanden kunnen op dezelfde wijzen worden ingeladen als bij de stijlbestanden voor de 'gebruik' tabel. Voor de 'aanzien' tabel is het niet nodig om de .qml en .sld bestanden aan te passen. Sla het projectbestand wel op bij de stijlbestanden. Laadt vervolgens de stijlbestanden zoals in afbeelding 11. In afbeelding 12 is te zien hoe de objecten in QGIS eruit komen te zien als een bouwjaar-categorisering stijl is toegepast.

Afbeelding 11: Laden van stijlbestand voor bouwjaar-categorisering op de 'aanzien' tabel

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Resultaat

Afbeelding 12: Objecten in de 'aanzien' tabel met bouwjaar-categorisering.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Dezelfde actie kan worden herhaald met andere stijlbestanden. Het heeft de voorkeur om .qml bestanden te gebruiken; deze geven iconen, labels en transparaties beter weer.

vrijdag, maart 10, 2017 - 15:59

Introductie

Elke 2 maanden wordt een kopie van de Kernregistratie Objecten (KRO) naar de veiligheidsregio’s gestuurd. De Kernregistratie Objecten is een verzameling van gegevens uit landelijke registraties, gebundeld tot één gezamenlijke dataset. De bestanden die aan de veiligheidsregio’s worden gestuurd, zijn CSV bestanden; dat wil zeggen dat de verschillende datavelden in deze bestanden tekst bevatten, gescheiden door een komma of een ander scheidingsteken.

De KRO tabellen bestaan uit de tabellen:

  • Aanzien: Bevat gegevens over het verblijfsobject / pand; te denken valt aan adres, pandhoogte, oppervlakte.
  • Gebruik: Bevat gegevens over het gebruik van het verblijfsobject / pand: bijvoorbeeld gegevens over de aard van het bedrijf wat in het object is gevestigd.

 

Inhoudsopgave

Inladen van KRO CSV bestanden in QGIS

Resultaat inladen

Relevante informatie opvragen uit de tabellen 'aanzien' en 'gebruik'

Filteren van informatie

Resultaat filteren

Aanvullende mogelijkheden in QGIS

Selecties maken en knippen op basis van externe bronnen

Resultaat selecties maken en knippen

 

Inladen van KRO CSV bestanden in QGIS

De CSV bestanden kunnen in QGIS worden ingeladen en bekeken. In de balk aan de linkerzijde van QGIS is een knop te vinden (afbeelding 1) met een grote ‘komma’ erop: hiermee kunnen tekstgescheiden bestanden / kaartlagen worden toegevoegd aan QGIS.

Afbeelding 1: Tekstgescheiden kaartlaag toevoegen

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Klik op de knop met de komma en het dialoogvenster voor het toevoegen van komma gescheiden kaartlagen opent. Hierin moeten een aantal variabelen worden ingevuld die zorgen voor een goede weergave van het CSV bestand.

Om een CSV bestand toe te voegen kan rechts bovenin het dialoogvenster op ‘Bladeren’ worden geklikt.

Afbeelding 2: Dialoogvenster toevoegen tekstgescheiden kaartlaag

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Via de ‘Bladeren’ knop laden we het ‘Aanzien’ bestand van de KRO in.

 

 

De tekst in een CSV bestand is niet altijd door een komma gescheiden, maar kan ook door andere tekstscheidingstekens zijn gescheiden. Dat wordt duidelijk in onderstaande afbeelding 3. Als bestandsformaat vinken we ‘CSV’ aan. In de onderste helft van het dialoogvenster wordt een voorbeeldweergave gegeven van de data als deze is ingeladen. Het blijkt dat de kolommen nog niet zijn gescheiden, omdat deze geen komma bevatten. De tekstscheider in het ‘Aanzien’ CSV bestand is namelijk puntkomma.

Afbeelding 3: kolommen bevatten geen komma

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Encoding

Voordat we verder gaan is het allereerst van belang dat de tekst uit het ‘aanzien’ bestand in het juiste tekstformaat wordt ingeladen. De tekst van de KRO bestanden is opgeslagen in het ‘UTF-8’ tekstformaat, dus moet ook in het ‘UTF-8’ tekstformaat worden ingeladen. Bij ‘Encoding’ selecteren we ‘UTF-8’, zie afbeelding 4.

Afbeelding 4: UTF-8 selecteren

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Scheidingstekens

Na het tekstformaat (Encoding) te hebben gekozen, kiezen we bij ‘Bestandsformaat’ voor ‘Zelfgekozen tekstscheiders’. Door dit aan te vinken kunnen we willekeurige tekstscheidingtekens aangeven waarmee de tekst data wordt gescheiden in kolommen. We zagen eerder al dat de tekst in het ‘aanzien’ bestand is gescheiden door puntkomma. Zodra we het vakje voor ‘Puntkomma’ aanvinken, laat de voorbeeldweergave zien dat de verschillende datakolommen nu worden gescheiden van elkaar (afbeelding 5).

Record opties

Hier kan worden aangegeven of er velden overgeslagen moeten worden. We vinken aan dat de eerste regel veldnamen bevat.

Veld opties

Hier vullen we verder niets in

Geometrie definities

Om de data geografisch zichtbaar te maken moet een coördinaat worden opgegeven. De KRO datatabel ‘aanzien’ bevat x en y gegevens: deze hebben we nodig om de tekst data grafisch te projecteren in een puntgeometrie. Bij ‘Geometrie definitie’ vinken we ‘Punt coördinaten’ aan. Bij ‘x-veld’ en ‘y-veld’ kunnen velden worden aangegeven die lengte(x)- en breedtegraad(y) gegevens bevatten. geven we de velden ‘x’ en ‘y’ op. In andere CSV bestanden kunnen de x en y velden anders heten.

Afbeelding 5: opties voor het inladen van een CSV bestand

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Verder hoeven we in dit dialoogvenster niets meer aan te vinken; we klikken op ‘OK’. QGIS gaat nu de ‘aanzien’ tabel inladen; dit kan enkele minuten duren.

Als QGIS de tabel heeft ingeladen, verschijnt er een pop-up dialoogvenster (afbeelding 6). We geven hier als coördinaten referentie systeem ‘Amersfoort / RD New’ op en klikken op ‘OK’

Afbeelding 6: Coordinaten referentie systeem opgeven

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Resultaat Inladen

Vervolgens gaat QGIS de ‘aanzien’ tabel geografisch weergeven (projecteren), zoals te zien is in afbeelding 7.

Afbeelding 7: 'aanzien' tabel ingeladen in QGIS

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Het bovenstaande proces herhalen we voor de KRO 'gebruik' tabel. Deze kunnen we op dezelfde wijze inladen als de 'aanzien' tabel.

Leg bijvoorbeeld een luchtfoto kaartlaag onder de 'aanzien' en 'gebruik' tabel en sla het hele project op, zodat de CSV bestanden een volgende keer niet opnieuw afzonderlijk ingeladen hoeven te worden (zie voor uitleg eerdere instructies)

 

Relevante informatie opvragen uit de tabellen 'aanzien' en gebruik'

Informatie over een object (stip) op de kaart kan worden opgevraagd met behulp van de knop 'Objecten identificeren' (zie afbeelding 8).

Afbeelding 8: Objecten identificeren.

 

 

 

 

 

 

 

 

Met de cursor kan nu op objecten worden geklikt om informatie over het object op te vragen; als we klikken op een willekeurig object, zien we een pop-up scherm met informatie over het object verschijnen (afbeelding 9) . De datavelden (zoals 'straatnaam') die worden genoemd staan beschreven in de Handleiding OOV van de Kernregistratie Objecten.

Afbeelding 9: Gegevens van objecten

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Filteren van informatie

In QGIS kan informatie worden gefilterd. Dit is van belang om grote datasets te verkleinen of om specifieke informatie / kaartbeelden te genereren voor een bepaald doel.

Voorbeeld:

Voor de gemeente Den Haag willen we alle gebouwen met bouwjaar 2000 en later zien die hoger zijn dan 25 meter en waar zich kinderdagveblijven in bevinden.

Om deze informatie te genereren hebben we zowel de 'aanzien' als de 'gebruik' tabel nodig.

Om informatie te filteren, klikken we met de rechtermuisknop klikken we op de tabel 'aanzien' en vervolgens klikken we op 'Filter' (afbeelding 10). Vervolgens verschijnt een dialoogvenster waarin filters gedaan kunnen worden (afbeelding 11). In het dialoogvenster komen een aantal schermen voor die gebruikt kunnen worden om een filter in te stellen. In het scherm 'Velden' staan alle veldnamen van de tabel 'aanzien'.

Afbeelding 10: Filter

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Afbeelding 11: Filter dialoogvenster

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Als we het veld 'gemnaam' selecterenen vervolgens rechts op de knop 'Alles' klikken, dan verschijnen alle unieke gemeentenamen uit de tabel 'aanzien' in het rechterscherm 'Waarden'. Door een dubbel klik op 'gemnaam' verschijnt 'gemnaam' in het onderste scherm van het dialoogvenster 'Provider-specifieke filter-expressie'. In dit scherm kunnen we verder filters opgeven. De filters worden ingesteld met behulp van SQL. Voor meer informatie over SQL, zie hier: https://nl.wikipedia.org/wiki/SQL

Afbeelding 12: gemeentenaam filteren.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Nu kunnen we met SQL operatoren aangeven (te zien in het scherm 'Operatoren' in het Filter dialoogvenster) hoe we willen filteren. Een aantal belangrijke operatoren worden hieronder kort uitgelegd:

= : de gezochte waarde matcht exact, dit is het geval bij numerieke waarden

LIKE: de gezochte waarde matched niet exact, dit is het geval bij alfanumerieke waarden

!= : Deze operator staat gelijk aan 'is niet'.

AND: Deze operator wordt opgegeven als een vergelijking samen met een andere vergelijking 'waar' is

OR: Deze operator wordt opgegeven als deze óf een andere vergelijking 'waar' is.

Voor meer informatie over QGIS filter operatoren, zie hier: http://docs.qgis.org/2.14/nl/docs/user_manual/working_with_vector/expres...

In onderstaande afbeelding (13) is te zien hoe een filter wordt ingesteld om tot het gewenste resultaat te komen wat we met ons voorbeeld voor ogen hebben. Het is verstandig om op de knoppen 'LIKE' en 'AND' te klikken en ook om te dubbelklikken op 'Velden' en 'Waarden'. Zo komen de velden en waarden tussen aanhalingstekens in het filter veld te staan. Dit is alleen nodig bij alfanumerieke waarden, bij numerieke waarden zoals pandhoogte, hoeft de waarde niet tussen aanhalingstekens te worden gezet.

Afbeelding 13: Opgeven van een filter

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

De knop 'Test' kan worden ingedrukt om te kijken of het ingevoerde filter resultaat oplevert. We klikken op 'Test' en vervolgens verschijnt er een pop-up met 'Query resultaten' en de vermelding van het aantal rijen (uit de 'aanzien' tabel) waar het ingestelde filter 'waar' is. Klik op 'OK' en klik vervolgens op 'OK' van het filter dialoogvenster. De ingeladen kaartlaag 'aanzien' wordt nu gefilterd en toont alleen de gegevens die gefilterd zijn.

Afbeelding 14: Test filter

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

We stellen ook een filter in op de tabel 'gebruik' (afbeelding 15) om erachter te komen welke gebouwen een kinderdagverblijf bevatten. We filteren in het 'bron' veld op 'LRKP', dat is het 'Landelijk Register voor Kinderopvang en Peuterspeelzalen'. Uiteraard kan via dit veld ook op andere bronnen worden gezocht, bijvoorbeeld het Nieuw Handelsregister (NHR). Selecteer 'bron' en klik op 'Alles' (rechts in het dialoogvenster) om alle bronnen te krijgen.

Afbeelding 15: Filter instellen op 'gebruik'

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Resultaat filteren

In het blauw zien we alle objecten (gebouwen / adressen) die een vermelding hebben in het LRKP in de gemeente Den Haag, en in het geel zien we alle objecten in de gemeente den haag met een bouwjaar van 2000 of jonger en een pandhoogte van 25 meter of hoger. Zie afbeelding 16.

Afbeelding 16: Resultaat

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Het resultaat kan (indien gewenst) op 2 manieren worden opgeslagen. De eerste manier is de makkelijkste: sla het project op door op te klikken; als het project nog niet eerder is opgeslagen, klik dan op om het project op te slaan.

De tweede manier van opslaan kan door de gefilterde tabellen afzonderlijk op te slaan in een ander dataformaat.

Afbeelding 17: Opslaan van afzonderlijke kaartlagen naar een ander dataformaat

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Het dataformaat SHAPE is een veelgebruikt dataformaat in GIS-applicaties; zie voor meer informatie over SHAPE: https://nl.wikipedia.org/wiki/Shapefile

Om de CSV tabel 'aanzien' inclusief de filters op te slaan, selecteren we in het dialoogvenster (afbeelding 18) 'Vectorlaag opslaan als...' bij Formaat 'Esri-shape gegevens'. Verder selecteren we bij 'Encoding' UTF-8 en vinkden we 'Voeg opgeslagen bestand toe aan kaart'. Klik op 'OK'

Afbeelding 18: Kaartlaag opslaan als

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Nadat op 'OK' is geklikt, komt er een scherm (afbeelding 19) waarin wordt gevraagd waar het bestand moet worden opgeslagen en met welke naam. Noem het bestand 'aanzien' en klik op 'OK'; het CSV bestand 'aanzien' wordt nu geconverteerd en opgeslagen als SHAPE.

Afbeelding 19: naamgeving shapefile

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Bovenstaande actie (opslaan als SHAPE) herhalen we voor de kaartlaag 'gebruik'.

De opgeslagen 'SHP' bestanden kunnen worden ingeladen in QGIS door het bestand eindigend op .shp in QGIS te slepen. Let op: het shape formaat bestaat uit meerdere bestanden; alléén het .shp bestand moet in QGIS worden gesleept.

Op het ingeladen bestand kan een stijl (styling) worden toegepast: zowel de punten als de labels krijgen een bepaalde lijndikte, icoon, achtergrond, enzovoorts. Styling en labels zijn in eerdere instructies uitgelegd. We willen graag het gebruikstype zien van de objecten in de kaartlaag 'gebruik'. Als label selecteren we het veld 'act1omschr' (afbeelding 20), zodat als label de waarden uit de kolom 'actomschr' op de kaart worden getoond. De stijl van het label kan naar wens worden aangepast. We kiezen een blauwe letterkleur, vetgedrukt (bold) en een witte achtergrond (klik links op 'achtegrond' om de achtergrond aan te passen).

Afbeelding 20: Label toevoegen en opmaken

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Na toepassing van stijl en labels is het resultaat te zien in afbeelding 21. Het label geeft nu de gebruiksklasse van het object weer.

Afbeelding 21: Resultaat stijl en labels

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

De stijl en de labels (met stijl) kunnen worden opgeslagen als stijlbestand. Zie voor uitleg eerdere instructies.

Het is ook mogelijk om een vooraf gedefinieerde stijl te laden en te gebruiken om een stijl toe te passen op de aanzien / gebruik tabel.

 

Selecteren en opslaan van objecten

Objecten in zowel de 'aanzien' of 'gebruik' tabel, in welk dataformaat dan ook (dus in bijvoorbeeld CSV en SHAPE) kunnen afzonderlijk worden geselecteerd en worden opgeslagen als afzonderlijke dataset. Er zijn verschillende mogelijkheden waarop een object kan worden geselecteerd (zie afbeelding 22); we gaan objecten met polygoon selecteren

 

 

 

 

 

 

 

 

 

De polygoon selectietool moet als volgt worden gebruikt: met de linkermuisknop moet op punten op de kaart worden geklikt om zo een vlak (polygon) te vormen (elke willekeurige vorm is mogelijk). Het polygon wordt afgesloten met een rechter-muisklik (afbeelding 23)

Afbeelding 23: Selectie met een polygon

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Nadat het selectiepolygon is gesloten worden de objecten die binnen het polygon vallen, geel van kleur (zie afbeelding 24), wat betekent dat deze objecten zijn geselecteerd.

Afbeelding 24: Gele objecten geselecteerd

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Vervolgens kunnen we deze selectie afzonderlijk opslaan als (bijvoorbeeld) een shape bestand. Let op dat het vinkje voor 'Alleen geselecteerde objecten opslaan' is aangevinkt, zoals in afbeelding 25. Als ook het vinkje voor 'Voeg opgeslagen bestand toe aan kaart' is aangevinkt, wordt het opgeslagen bestand direct toegevoegd als kaartlaag in de openstaande QGIS applicatie.

Afbeelding 25: Opslaan van selectie

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Als op 'OK' is geklikt, wordt de selectie direct als nieuwe kaartlaag toegevoegd; zie afbeelding 26.

Afbeelding 26: Selectie inladen als kaartlaag

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Aanvullende mogelijkheden in QGIS

Het is mogelijk om bij de kaartlaag het aantal objecten te zien dat in een bepaalde kaartlaag aanwezig is. Dit kan door de kaartlaag te selecteren en vervolgens met de rechter-muisknop 'Aantal objecten tonen' aan te vinken, zoals in afbeelding 27.

Afbeelding 27: Aantal objecten tonen.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Met 'Open attributentabel' kunnen de achterliggende database-gegevens (attributen) worden opgevraagd voor een kaartlaag. Klik met de rechtermuisknop op een kaartlaag en vervolgens op 'Open attributentabel' (afbeelding 28).

Afbeelding 28: open attributentabel

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

In onderstaande afbeelding (29) wordt een deel van de attributentabel weergegeven. In de bovenste rij worden de datavelden (attributen) weergegeven (zoals straatnaam, huisnummer) die van toepassing zijn op een object. De rijen geven de (genummerde) objecten weer.

Afbeelding 29: attributentabel

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Selecties maken en knippen op basis van externe bronnen

Naast selecties maken op variabelen die al in de data aanwezig zijn (zoals gemeente), is het ook mogelijk om selecties te maken met behulp van een externe bron. Bijvoorbeeld: we willen een selectie van objecten uit de 'aanzien' tabel van bepaalde wijken in Den Haag hebben. We gebruiken hiervoor de Wijk- en buurtkaart van het CBS, die te vinden is via de PDOK plugin (afbeelding 30). Verder laden we de 'aanzien' tabel en we filteren daarin op de gemeente 's-Gravenhage'.

Afbeelding 30: CBS Wijken via PDOK plugin

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Afbeelding 31: Objecten in den haag en de wijkenkaart van het CBS.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

In de kaartlaag cbs_wijken_2015 selecteren we een aantal wijken. Selecteren kan met de selectietool worden gedaan (afbeelding 32), en individuele objecten (in dit geval gebieden van wijken) kunnen worden geselecteerd.

Afbeelding 32: selectietool

 

 

 

 

 

 

 

 

Verschillende objecten kunnen worden geselecteerd door de 'control' toets ingedrukt te houden. De geselecteerde wijken lichten geel op (afbeelding 33). Vervolgens slaan we de geselecteerde wijken op als SHAPE bestand en we zorgen dat dit bestand direct weer wordt ingeladen, zoals te zien in afbeelding 34 (dit is eerder uitgelegd).

Afbeelding 33: geselecteerde objecten lichten geel op

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Afbeelding 34: selectie van polygonen opgeslagen en ingeladen als SHAPE

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Nu kunnen we met behulp van deze polygonen de objecten uit de 'aanzien' tabel in deze wijken 'uitsnijden' uit de 'aanzien' tabel.

Het uitsnijden, of 'clippen' kan met een functie worden uitgevoerd die standaard in QGIS aanwezig is, zie afbeelding 35.

Afbeelding 35: Clipping tool

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Vervolgens opent het dialoogvenster 'Clippen' waar kaartlagen om op te clippen kunnen worden geselecteerd. Ons doel is om objecten uit de 'aanzien' tabel te knippen op basis van de geselecteerde wijken. Als invoerlaag selecteren we de 'aanzien' tabel en als 'clip'-laag, dat is de laag die we gebruiken om objecten uit te knippen, gebruiken we onze zojuist opgeslagen laag 'wijken_denhaag'; afbeelding 36.

Afbeelding 36: Clippen dialoogvenster

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Vervolgens klikken we in het 'Clippen' dialoogvenster op 'Opslaan naar bestand'; en we slaan de te clippen laag op als 'clipped_wijken_Den_Haag.shp'. Klik vervolgens op 'Run' zoals te zien in afbeelding 36. Het 'clip'-proces start nu. Na het clippen wordt de nieuwe uitgesneden datalaag automatisch toegevoegd bij de kaartlagen in QGIS (afbeelding 37).

Afbeelding 37: Kaartlaag 'geclipt' toegevoegd

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Resultaat selecties maken en knippen

In afbeelding 37 is het resultaat van het clippen te zien. Alleen in de 2 geselecteerde wijken zijn nu objecten uit de tabel 'aanzien' te zien.

Afbeelding 37: resultaat clippen

maandag, februari 20, 2017 - 10:47

Introductie

In deze instructie wordt uitgelegd hoe projecties kunnen worden gebruikt in het programma QGIS. Hierna is het mogelijk om zelf projecties toe te wijzen, aan te passen en op te slaan.

Verder behandelen we in deze instructie de weergave van kaartmateriaal, door het toepassen van kleuren, randen, labels en stijlen.

Inhoudsopgave:

Kaarten en projecties

Werken met projecties in het programma QGIS

Resultaat werken met projecties

Weergave van kaartlagen en labels

Stijl aanpassen

Resultaat aanpassen stijl

Labels toevoegen

Resultaat labels toevoegen

Stijlbestanden opslaan en laden

 

Kaarten en projecties

Voor kaartmateriaal worden zeer veel verschillende projecties gebruikt. In deze instructie wordt uitgelegd waarom kaartprojecties belangrijk zijn en hoe deze kunnen worden aangepast en toegewezen. Sinds een aantal eeuwen is bekend dat de aarde niet plat is, maar rond. Op een platte aarde is het maken van een kaart eigenlijk heel makkelijk. Het wordt lastiger als een kaart op een ronde aarde moet worden getekend; omdat kaarten eigenlijk altijd plat worden weergegeven. Een kaart van de ronde aarde plat weergeven noemen we 'projecteren'. Nu zou het makkelijk zijn als iedereen een kaart van de wereld op dezelfde manier zou projecteren; dit is echter niet het geval. Elk land, regio of werelddeel hanteert eigen projecties om kaarten van de betreffende omgeving op een bepaalde manier weer te geven, te projecteren. Dit heeft mede te maken met het feit dat de continenten 'bewegen'. Nederland bijvoorbeeld gebruikt het bekende 'Rijksdriehoeksstelsel'; een projectie waarin alleen Nederland is opgenomen en waarmee alleen kaarten van Nederland kunnen worden geprojecteerd. Er zijn ook wereldwijde projecties, zoals de projectie WGS84 (World Geodetic System uit 1984). In QGIS worden projecties 'Coördinaten Referentie Systemen' genoemd. 

 

Werken met projecties in het programma QGIS

In QGIS worden de meeste kaartlagen automatisch geprojecteerd. In Nederland gebeurt dit meestal op basis van de Rijksdriehoeksstelsel projectie. Soms wordt er bij een kaartlaag een achtergrond gebruik die in een andere projectie wordt weergegeven. Zie onderstaand voorbeeld:

Met behulp van de PDOK plugin selecteren we gemeenten. Zoek op 'gemeenten' in het zoekveld van de plugin en dubbelklik op laag 'gemeenten' met type 'WFS', zoals te zien is in afbeelding 1

Afbeelding 1: Selectie van gemeenten

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

De geladen kaartlaag van gemeenten ziet er als volgt uit, zoals in afbeelding 2.

Afbeelding 2: kaartlaag met gemeenten

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Deze kaartlaag kan helemaal worden aangepast naar de wensen van de gebruiker, zodat analyses kunnen worden gedaan. Zie verder het hoofdstuk 'Weergave van kaartlagen en labels'.

Als achtergrond van de kaart gebruiken we een kaart van Open Street Map; deze is via een plug-in beschikbaar. De plugin kan worden geinstalleerd via het kopje 'plugins' bovenin QGIS, en vervolgens met 'plugins beheren en installeren. Je komt dan in het volgende dialoogvenster: zie afbeelding 3. Zoek in het dialoogvenster in het zoekveld op 'openlayers' of 'QOSM'; selecteer QOSM en klik op de knop 'installeer plugin'.

Afbeelding 3: Plugin QOSM installeren in QGIS

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Na installatie van de plug-in is deze te vinden zoals afgebeeld in afbeelding 4. Klik op 'Add OSM tile layer' en het dialoogvenster voor Open Street Map kaarten opent (afbeelding 5).

Afbeelding 4: Openen van Open Street Map plug-in.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Selecteer 'Open Street Map' zoals te zien in het dialoogvenster in afbeelding 5 en klik op 'OK'.

Afbeelding 5: Dialoogvenster QOSM plug-in

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Nu wordt Open Street map geladen in QGIS. Let op : sleep de kaartlaag met Open Street Map onder de kaartlaag met gemeenten, zoals in afbeelding 6.

Afbeelding 6: kaart van gemeenten en Open Street Map samen.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

De kaartlagen worden netjes over elkaar heen getoond, en de grenzen van de gemeenten kloppen met de grenzen van Open Street Map.

Open Street Map en de kaartlaag 'gemeenten' hebben een verschillend coordinatensysteem waarmee de kaart wordt geprojecteerd. Dat betekent dat beide kaartlagen op een andere manier en op een andere plek worden weergegeven. QGIS herprojecteerd de kaartlagen zodat zij toch over elkaar heen komen te liggen. Het coordinatensysteem dat wordt gebruikt voor een specifieke kaartlaag kunnen we eenvoudig opzoeken. Klik met de rechter muisknop op de kaartlaag 'gemeenten' en klik vervolgens op eigenschappen. In de tab 'Algemeen' staat informatie over de kaartlaag, zoals te zien in afbeelding 7. Bij 'Ruimtelijk referentie systeem' staat de projectie van de kaart vermeld, in dit geval is dat het Nederlandse Rijksdriehoeksstelsel (EPSG: 28992, Amersfoort / RD New). Door op de knop met de wereldbol te klikken (rechts van 'Geselecteerd CRS'), kan een ander ruimtelijk referentie systeem worden gekozen.

Afbeelding 7: Eigenschappen kaartlaag

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Nu kan, in plaats van het Amersfoort / RD New referentiesysteem, een ander systeem worden gekozen. We kiezen (zie afbeelding 8) WGS 84 als referentiesysteem en klikken op 'OK'. Overigens kan ook een coordinatensysteem uit de lijst worden gekozen onder het kopje 'Coördinatenreferentiesystemen van de wereld'. Ook kan in het 'Filter' veld op naam / nummer van het coördinatensysteem worden gezocht.

Afbeelding 8: Selecteren van coördinaten referentiesysteem

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Het resultaat, zoals eerder getoond in afbeelding 6, verandert niet omdat QGIS de kaartlaag herprojecteerd naar de projectinstellingen, oftewel, QGIS zorgt ervoor dat de laag 'gemeenten' en 'Open Street Map' dezelfde projectie krijgen. Het verandert echter als we de laag 'gemeenten' (wat een WFS service is) opslaan als SHAPE (afbeelding 9) en er een ander coordinatensysteem aan toewijzen.

Klik met de rechter muisknop op de kaartlaag 'gemeenten' en klik 'Opslaan als...' Vervolgens komt er een dialoogvenster (afbeelding 9) met daarin een aantal velden die moeten worden ingevuld. Bij 'Formaat' selecteren we 'ESRI-shape gegevens', bij 'File name' kan een willekeurige naam worden opgegeven, bijvoorbeeld 'gemeenten-shape'. Klik op 'Bladeren' om het bestand op te slaan in een willekeurige map. Als 'CRS (Coördinaten Referentie Systeem)' selecteren we WGS 84. Let op dat het vakje 'Voeg opgeslagen bestanden toe aan kaart' uitgevinkt staat. Klik onderaan op 'OK'

Afbeelding 9: WFS laag 'gemeenten' opslaan als SHAPE en CRS toewijzen.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Vervolgens kan QGIS worden afgesloten (zonder iets op te slaan) en opnieuw worden geopend. Het shape bestand van 'gemeenten' kan worden ingeladen vanaf de locatie waar het bestand is opgeslagen. De 'shape' laag bestaat uit verschillende bestanden zoals .shp, .shx en .dbf. Selecteer het bestand .shp en sleep het vanuit de bestandsfolder direct in QGIS. Het bestand opent zoals te zien is in afbeelding 10:

Afbeelding 10: openen SHAPE bestand.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

In afbeelding 10 is te zien dat de vorm van Nederland anders is dan de vorm in afbeelding 11. Dit komt omdat het shape bestand in afbeelding 10 de projectie WGS 84 heeft, en in afbeelding 11 is de WFS laag 'gemeenten' uit de PDOK plugin ingeladen, met Amersfoort / RD New als CRS. Overigens is het mogelijk om meerdere QGIS applicaties open te hebben met elk een aparte kaartlaag. Dit kan door simpelweg het programma QGIS opnieuw te starten.

Afbeelding 11: Projectie van de WFS laag 'gemeenten uit PDOK.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Nu laden we de 'Open Street Map' kaartlaag weer in achter het shape bestand (te zien in afbeelding 10); zie afbeelding 12. Het is ook mogelijk om het Coordinaten Referentie Systeem voor het hele project aan te passen, dus voor alle ingeladen kaartlagen. Dit kan met de knop rechtsonder in de applicatie (in afbeelding 12 staat daar 'EPSG 4326 (OTF). Klik erop en het dialoogvenster 'Projectinstellingen / CRS' opent (afbeelding 13)

Afbeelding 12: Gemeenten shape en Open Street map in WGS 84

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

In het dialoogvenster (afbeelding 13) 'Projectinstellingen / CRS' kan een coördinatensysteem voor het hele project (dus voor alle kaartlagen tegelijk) worden toegewezen. We kiezen hier 'Amersfoort / RD New' en klikken op 'OK'.

Afbeelding 13: toewijzen coördinatensysteem voor project

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Resultaat werken met projecties

Nu een ander coördinatensysteem is toegewezen (Amersfoort / RD New) zien we dat het kaartbeeld voor alle kaartlagen verandert (afbeelding 14) ten opzichte van het kaartbeeld in afbeelding 12.

Afbeelding 14: Resultaat wijziging coördinatensysteem.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Weergave van kaartlagen en labels

De eigenschappen van kaartlagen in QGIS kunnen worden aangepast, zodanig dat verschillende kaartlagen eenvoudiger bij elkaar worden weergegeven en informatie uit de kaartlaag kan worden getoond. Als eerst beginnen we met het toewijzen van een kleur en transparatie aan de kaartlaag. Zonder transparantie van de kaartlaag 'gemeenten' kan Open Street Map niet worden gezien omdat het onder de kaartlaag 'gemeenten' ligt. Klik met de rechter muisknop op de kaartlaag 'gemeenten' en klik op 'Eigenschappen', zoals in afbeelding 15.

Afbeelding 15: Eigenschappen van de kaartlaag

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Stijl aanpassen

Vervolgens opent het dialoogvenster 'Laag Eigenschappen' en hier selecteren we de tab 'Stijl', zoals in afbeelding 16. Selecteer 'Standaard vulling' (blauw in afbeelding 16). Vervolgens staan daaronder vensters met instelling, zoals instellingen voor vullingen, randen en lijnen, en bij 'Laag rendering' staan instellingen voor transparantie van de kaartlaag.

Afbeelding 16: Laag eigenschappen dialoogvenster

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Door te klikken op de kleur bij 'Vulling' (afbeelding 16) verschijnt er een venster waar de gewenste kleur kan worden gekozen in afbeelding 17.

Afbeelding 17: Kies de gewenste kleur

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Ook is het mogelijk om geen kleur te kiezen en de kaartlaag volledig transparant te maken. Dat laatste doen we door rechts van de kleurbalk bij 'Vulling' op het pijltje naar beneden te klikken en 'Transparante vulling' te selecteren. Als wel een kleur wordt gekozen, kan bij 'Laag rendering' en 'Transparantie laag' de transparantie worden ingesteld door met de schuifbalk de laagkleur op het gewenste transparantiepercentage te zetten.

Afbeelding 18: Transparantie instellen

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Naast een vulling kleur (nu transparant) kan ook voor een vullingstijl worden gekozen. Er wordt dan een patroon gebruikt om de gemeentevlakken op te vullen. Hier kiezen we 'Geen Vulling' (afbeelding 19). Om de stijl van de gemeentegrenzen aan te passen, kiezen we bij 'Lijnstijl' de 'Streep Stippel Lijn'

Afbeelding 19: Kiezen van een vullingstijl en lijnstijl

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Resultaat aanpassen stijl

Open Street Map kaartlaag met daarop de gemeentegrenzen in 'Streep Stippel Lijn'; zie afbeelding 20.

Afbeelding 20: gemeentegrenzen

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Als de Open Street Map kaartlaag wordt uitgezet, krijgen we een resultaat zoals in afbeelding 21. Eigenlijk zouden we nu nog de namen van de gemeenten willen zien.

Afbeelding 21: gemeentegrenzen zonder onderliggende kaartlagen.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Labels toevoegen

Om de namen van de gemeenten te kunnen zien, moet in het 'Laag Eigenschappen' venster een label worden toegewezen. Dit kan onder het tabblad 'Labels. Selecteer bovenin 'Labels voor deze laag weergeven', zoals in afbeelding 22.

Afbeelding 22: Labels weergeven

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Vervolgens kiezen we bij 'Labelen met' het label 'gemeentenaam' (afbeelding 23). Door dit label te selecteren worden alle namen (uit het database bestand wat bij de kaartlaag hoort) weergegeven in de kaartlaag. Alle verdere instellingen (zoals Tekst, Opmaak, Achtergrond) kunnen naar wens worden aangepast. Klik vervolgens op 'OK'.

Afbeelding 23: Label gemeentenaam toewijzen

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Resultaat labels toevoegen

De kaartlaag 'gemeenten' wordt nu met gemeentenaam weergegeven, zoals te zien is in afbeelding 24.

Afbeelding 24: Resultaat kaartlaag met labels.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

In afbeelding 24 is te zien dat er is ingezoomd op een bepaald deel van Nederland. Het is ook mogelijk om héél Nederland in één keer weer te geven. Klik met de rechter muisknop op de kaartlaag en klik vervolgens op 'kaartlaag inzoomen' (afbeelding 25)

Afbeelding 25: Op kaartlaag inzoomen

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Vervolgens wordten alle gemeenten van Nederland als geheel weergegeven in afbeelding 26.

Afbeelding 26: Alle gemeenten van Nederland.

Stijlbestanden opslaan en laden

In voorgaande stappen hebben we allerlei stijlen toegevoegd aan een kaartlaag. Deze stijlen kunnen worden opgeslagen zodat deze standaard kunnen worden toegepast op een kaartlaag met gemeenten (of een andere bestuurlijke indeling). Opslaan van een stijl kan in het 'Laag Eigenschappen' venster in alle tabbladen. Links onderin staat de knop 'Stijl' klik hierop en vervolgens 'Stijl opslaan' (afbeelding 27). De stijl kan in 2 formaten worden opgeslagen: als QGIS stijlbestand of als SLD stijlbestand. Door op één van deze 2 te klikken kan het bestand op een willekeurige locatie worden opgeslagen. De stijl kan ook weer worden geopend om toe te passen op een kaartlaag, door op 'Stijl' te klikken en vervolgens op 'Stijl laden'.

maandag, februari 13, 2017 - 16:13

Deze webpagina bevat een verzameling van instructies en tips waarmee de gebruiker van de Geo4OOV website de services van Geo4OOV doelmatig kan gebruiken. De handleidingen bevatten uitleg over het gebruik van Geo4OOV geodata en services in combinatie met het programma QGIS.

Tips

Tip: Help de kaart verbeteren door terug te melden

De kaarten die Geo4OOV ter beschikking stelt via de catalogus komen uit landelijke bronbestanden zoals de BRT, BGT en de BAG. Deze laatstgenoemde bronbestanden worden onderhouden door het Kadaster. Het Kadaster biedt de mogelijkheid fouten / aanvullingen van deze bronbestanden terug te melden om zo de kwaliteit van de bron te verhogen. Deze terugmeldingen kunnen worden gedaan via de website www.verbeterdekaart.nl.

 

 

 

 

 

dinsdag, januari 31, 2017 - 14:14

Introductie

Een gebruiker van Geo4OOV heeft toegang tot kaartlagen en geografische databestanden. Een gebruiker heeft een gebruikersnaam en wachtwoord waarmee hij of zij kan inloggen op de servers van Geo4OOV. Om te kunnen werken met kaartlagen en geografische databestanden, is een GIS-programma handig.

Werken met GIS betekent omgaan met geografische data. GIS staat voor ‘Geografisch Informatiesysteem’: een programma om geografische informatie te beheren, bewerken, analyseren, integreren en presenteren.

Er is een brede schakering aan GIS-programma’s op de markt; voor deze programma’s moet vaak tegen betaling een licentie worden aangeschaft. Er zijn ook zogenoemde ‘open source’ GIS programma’s. Dit zijn gratis beschikbare GIS programma’s die ontwikkeld en onderhouden worden door gebruikers.

Eén van deze open source GIS-programma’s is Quantum-GIS, tegenwoordig afgekort met QGIS. Een GIS programma zoals QGIS is nodig om geografische data van Geo4OOV te kunnen inladen en bekijken.

In deze handleiding wordt stap voor stap uitgelegd hoe het programma QGIS kan worden gedownload, geïnstalleerd en hoe geografische data kan worden bekeken.Na deze handleiding gelezen te hebben is het mogelijk om eenvoudige taken met QGIS uit te voeren, zoals het laden en bekijken van geografische data van Geo4OOV.

QGIS is beschikbaar voor gebruik met de besturingssystemen Microsoft Windows. macOS, Linux, BSD en Android. In deze instructie gaan we uit van het gebruik van een recent Microsoft Windows besturingssysteem. Voor het gebruik van een ander besturingssysteem dan Windows, volg de installatie instructies op de QGIS website. Volg na installatie de instructie verder vanaf paragraaf 'Data laden in QGIS'.

Downloaden en installatie

QGIS Starten

Data laden in QGIS

Plug-ins installeren

Kaartachtergrond laden

Resultaat

Resultaat opslaan als project en heropenen

 

 

Downloaden en installatie

Het downloaden en installeren van het GIS programma QGIS is eigenlijk heel eenvoudig.

Ga naar de website www.qgis.org. De website kan naar wens in het Nederlands of in een andere taal worden weergegeven. Zie afbeelding 1.

Afbeelding 1: website QGIS

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Scrol op deze pagina naar beneden en klik op de klop “nu downloaden”, zoals te zien is in afbeelding 2. Hier wordt standaard de laatst uitgebrachte QGIS versie vrijgegeven.

Afbeelding 2: Downloadpagina

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

De knop “Nu downloaden” stuurt vervolgens naar een pagina waar meerdere downloadmogelijkheden worden gegeven, afhankelijk van het besturingssysteem waarop wordt gewerkt. We gaan ervan uit dat een 64-bit Windows systeem wordt gebruikt, en we klikken op “QGIS standalone Installatiepakket Versie 2.18 (64 bit), zoals te zien in afbeelding 3.

Afbeelding 3: Downloadmogelijkheden

Uiteraard zijn er ook downloadmogelijkheden voor andere besturingssystemen; zie het plaatje hieronder.

 

 

 

 

 

 

 

Zodra op het QGIS standalone Installatiepakket Versie 2.18 (64 bit) linkje is geklikt, volgt er een pop-up scherm (afbeelding 4). Klik op “Bestand opslaan” Let op: dit pop-up scherm verschilt per internet-browser.

Afbeelding 4: pop-up scherm opslaan downloadbestand

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Het bestand word nu opgeslagen in de “downloads” map. Ga naar de “downloads” map en dubbelklik op het volgende bestand:

 

 

De installatiewizard start nu.

Doorloop de installatiewizard door respectievelijk op “Volgende”, “Akkoord”, “Installeren”, “Voltooien” te klikken, zoals te zien in afbeelding 5.

Afbeelding 5: Installatiewizard

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

QGIS is geïnstalleerd en een icoon is (naar wens) op het bureaublad geplaatst.

 

QGIS starten

Zoek in het Windows startmenu op ‘QGIS’ (zie afbeelding 6). Er worden vervolgens meerdere applicatie-opties gegeven voor QGIS. Hier wordt QGIS Desktop (gevolgd door versienummer) geselecteerd.

  • Selecteer QGIS Desktop 2.18.2 en klik erop;
  • De applicatie QGIS start.

De andere applicaties die in het “start”-menu worden weergegeven zijn voor specifieke doeleinden en laten we voor nu buiten beschouwing.

Afbeelding 6: QGIS in startmenu

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Data laden in QGIS

Nu QGIS is geïnstalleerd en de applicatie kan worden gestart, kan er begonnen worden met het werken met geografische datasets.

Om te leren werken met QGIS, nemen we een dataset die in de catalogus van Geo4OOV kan worden gevonden. Een eenvoudige dataset is de dataset van het Antenneregister. Het antenneregister bevat locaties van antennes voor telefoonnetwerken, zoals GSM, UMTS en LTE.

Er zijn verschillende smaken waarop data ingeladen kan worden in QGIS; Geo4OOV heeft er 3 te weten:

Het antenneregister is beschikbaar als WMS laag die als volgt ingeladen kan worden: klik op het icoon in de linker lijst in QGIS, zoals te zien in afbeelding 7.

Afbeelding 7: WMS icoon

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Vervolgens verschijnt er een scherm waarin WMS lagen kunnen worden toegevoegd. Eerst moet er verbinding worden gemaakt met een server om een WMS laag te kunnen bevragen. Om een nieuwe WMS laag te maken en verbinding te maken met een server, klikken we op ‘Nieuw’, zoals te zien in afbeelding 8.

Afbeelding 8: Nieuwe WMS laag toevoegen

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Er verschijnt een nieuw scherm waarin een aantal zaken moeten worden ingevuld (afbeelding 9). Bij het veld ‘Naam’ kan een willekeurige naam ingevuld worden; de naam wordt gebruikt om de kaartlaag straks eenvoudig te kunnen inladen.

In het ‘URL’ veld wordt de URL ingevuld van de aanbieder van de WMS service. In het geval van Geo4OOV is dat de URL zoals te zien in onderstaande afbeelding.

In het veld ‘Authenticatie’ moet een gebruikersnaam en wachtwoord worden ingevuld. Dit is dezelfde gebruikersnaam en hetzelfde wachtwoord als het Geo4OOV gebruikersaccount.

Verder hoeft er niets meer te worden ingevuld en er kan nu op de knop ‘OK’ worden gedrukt.

Afbeelding 9: Verbindingsdetails van WMS service

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Vervolgen komen we weer terug bij onderstaand scherm (afbeelding 10), en in de titelbalk op de ‘lagen’ tab verschijnt nu de WMS laag die zojuist is aangemaakt, genaamd GEO4OOV. Nu kan op ‘verbinden’ worden geklikt. Nu worden er ‘landelijke’ en ‘regionale’ kaartlagen getoond.

Afbeelding 10: Verbinden met GEO4OOV server

Door op het ‘+’-teken te klikken dat vóór de 1 staat, verschijnen de kaartthema’s waaronder de diverse kaartlagen zijn verdeeld (afbeelding 11). De kaartlaag voor het Antenneregister vinden we onder het kaartthema ‘Objecten’.

Afbeelding 11: kaartthema’s weergeven

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Bij de categorie ‘Objecten’ wordt nu op het plusje geklikt en de kaartlagen die onder het kaartthema ‘Objecten’ vallen verschijnen nu. Het ‘Antenneregister’ wordt zichtbaar en ook daar kan weer op een ‘+’-teken worden geklikt (afbeelding 12). Soms zijn hier nog sub-thema’s te vinden die apart moeten worden ingeladen, maar in het geval van het Antenneregister is dat niet van toepassing.

Klik rechts onderin op de knop ‘Toevoegen’. Let op: Elke datalaag moet apart worden toegevoegd.

Afbeelding 12: Kaartlagen weergeven

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

De datalaag wordt nu toegevoegd en wordt geprojecteerd in het grote witte vlak. In het linker scherm wordt de datalaag met de bijbehorende legenda getoond. Zie afbeelding 13.

Afbeelding 13: Antenneregister zichtbaar als kaart

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

In de kaart die nu in het grote witte vlak wordt getoond, kan verder worden ingezoomd op de kaart. Dit kan door simpelweg de scroll-knop van de muis te gebruiken.

In afbeelding 14 kan worden gezien dat op de datalaag is ingezoomd, alleen zien we nog geen achtergrond. Een achtergrond kan handig zijn om zo te kunnen zien waar de antennes zich bevinden.

Afbeelding 14: inzoomen op Antenneregister

Om een achtergrond te kunnen tonen in QGIS, is een plug-in nodig. Plug-ins kunnen worden geïnstalleerd door in de titelbalk op ‘Plugins’ te klikken en vervolgens op ‘Plug-ins beheren en installeren’; zie afbeelding 15.

Plug-ins installeren

Afbeelding 15: Plug-ins beheren en installeren

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Vervolgens opent een overzicht van alle plug-ins die voor QGIS kunnen worden geïnstalleerd. In dit geval zoeken we naar de PDOK (Publieke Dienstverlening Op de Kaart) plug-in. Zie afbeelding 16.

Afbeelding 16: plug-in overzicht

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Zoek op ‘PDOK’ in het zoekveld en selecteer de ‘PDOK services plugin’. Klik rechts-onderin (afbeelding 17) op ‘Installeer plugin’.

Afbeelding 17: Installeer PDOK plug-in

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

In de tab ‘Geïnstalleerd’ (afbeelding 18) kan nu worden gezien welke plug-ins zijn geïnstalleerd.

Afbeelding 18: Geïnstalleerde plug-ins

 

 

 

 

 

 

 

In QGIS verschijnt nu een extra werkbalk met daarin de PDOK plugin, zoals in afbeelding 19 te zien is. Om PDOK achtergrondkaarten te laden, moet op het PDOK icoon worden geklikt.

Afbeelding 19: PDOK plug-in zichtbaar in QGIS

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Vervolgens verschijnt een dialoogvenster met daarin de kaartlagen die via de PDOK-plug-in beschikbaar zijn (afbeelding 20). In het zoekveld kan worden gezocht naar een kaartlaag.

Afbeelding 20: kaartlagen PDOK plugin

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Kaartachtergrond laden

Om het antenneregister op een achtergrondkaart te projecteren, selecteren we nu ‘Luchtfoto Actueel Ortho 25cm RGB’ (afbeelding 21). Dubbelklik en de laag wordt toegevoegd aan QGIS.

Afbeelding 21: Luchtfoto’s als achtergrondkaart.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

In afbeelding 22 kan nu worden gezien dat de achtergrondlaag met luchtfoto’s nu als kaartlaag aan QGIS is toegevoegd, en deze laag verschijnt links in de lijst van kaartlagen. Probleem is nu wel dat het Antenneregister niet meer zichtbaar is. Dat komt omdat de luchtfoto’s nu bovenop het Antenneregister zijn geprojecteerd.

Afbeelding 22: Luchtfoto achtergrond in QGIS

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Resultaat

De luchtfoto’s moeten onderop worden gelegd om het Antenneregister weer zichtbaar te krijgen. Dit kan door de datalaag ‘PDOK-achtergrond luchtfoto 2015 in de lijst links met de muis naar onderen te slepen (linker muisknop ingedrukt houden op de laag en vervolgens de muis bewegen naar onderen). Het antenneregister wordt nu bovenop de luchtfoto’s geprojecteerd, zoals in afbeelding 23 wordt weergegeven.

Afbeelding 23: Luchtfoto’s naar de achtergrond en eindresultaat

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Resultaat opslaan als project en heropenen

Het hele kaartaanzicht, inclusief alle datalagen die zijn ingeladen, kunnen worden opgeslagen als project. In afbeelding 24 is te zien hoe een project kan worden opgeslagen. Druk op de 'opslaan als' knop en sla het project op onder een willekeurige naam in een willekeurige map.

Afbeelding 24: QGIS project opslaan

 

 

 

 

 

 

Als QGIS is afgesloten en later weer opnieuw wordt opgestart, worden de opgeslagen projecten weergegeven bij 'Recente projecten' (afbeelding 25). Dubbel-klik op het project (antenneregister) en het project, inclusief alle WMS services (Antenneregister) en plug-in kaartlagen (PDOK achtergrond luchtfoto's) worden geladen. 

Afbeelding 25: Openen van opgeslagen projecten in QGIS.